فون قاب بالان آبزی ایران: بازنگری مقدماتی جنس : coelambus thomson (coleoptera, dytiside, hydroprorini)

پنج گونه از جنس سیلامبوس (coelambyus) از بین هزاران نمونه قاب بال آبزی که از سال 1348 به بعد از تمامی زیستگاه های آبی ایران جمع آوری شده و در "مجموعه مرجع حشرات " در بخش زیست شناسی دانشگاه شیراز نگهداری می شوند، شناسایی شدند. گونه های فوق در 447 بار از بین حدود 2000 بار نمونه برداری یافت شدند. شناسایی گونه ها توسط دکتر بیلتون (انگلستان) و دکتر فری (آلمان) تایید گشته است . توصیف گونه ها برای فون ایران برای اولین بار صورت گرفته و علاوه بر آن تمامی طراحی ها و عکس های میکروسکوپ الکترونی اسکن که از روی نمونه ها انجام شده است اصل می باشد. دو گونه c. saginatus, c. impersopunctatus برای فون ایران جدید بوده و در این پروژه معرفی می شوند. بازنگری مقدماتی جنس coelambus براساس توصیف کامل گونه ها، طراحی ها و عکس ها میکروسکوپ اسکن و با استفاده از توصیف هایی که از جنس فوق در منابع (مربوط به مناطق پالئارکتیک) موجود است و مقایسه نمونه های ایران با نمونه هایی از این گونه ها از سایر نواحی پالئارکتیک که در "مجموعه حشرات " بخش نگهداری می شوند انجام گرفت . نتیجه اختلاف قابل توجهی را بین گونه های ایرانی این جنس با توصیف های جنس coelambus از سایر نواحی پالئارکتیک نشان نداد. برای دسترسی به نتیجه قاطع می بایستی نمونه های بسیار بیشتری از گونه های فوق از ایران و سایر نقاط پالئارکتیک با یکدیگر مقایسه شده و از سایر داده های موجود نیز (مانند منابع بیشتر) نهایت بهره وری انجام گیرد. آنچه که در این پروژه انجام شد اولین و پایه ای ترین قدم در این مسیر بود. پنج گونه فوق از نظر ریخت خارجی نیز با یکدیگر مقایسه شدند. نتیجه بسیار جالب بود و نشان داد که این گونه ها از جهات مختلف با یکدیگر بسیار متفاوت می باشند. پرسش هایی که این مورد مطرح می شود آن است که آیا این پنج گونه در حال نزدیک شدن (همگرایی) یا دور شدن (واگرایی) نسبت به یکدیگر بوده و یا متعلق به بیش از یک جنس می باشند. پاسخ به این پرسش ها پروژه های دیگری را می طلبد و منطقی به نظر می رسد که نتایج پروژه حاضر به عنوان پایه ای برای آن پروژه ها باشد. با توجه به کمبود اطلاعات در منابع موجود در مورد اختلاف های ریختی بین دو جنس نر و ماده در افراد این جنس و براساس مطالعات توصیفی مشروحی که بر روی گونه های فوق انجام گرفت ، سعی در پیدا نمودن تفاوت های مشخص بین دو جنس نر و ماده شد. نتایج به دست آمده اختلاف های متعددی، شامل رنگ کلی بدن، وضعیت خطوط روی قاب ها، و نظایر آن را نشان می دهد. به اختلاف بین پنجول ها در پاهای جلویی در محدودی از منابع اشاره شده است . ولی اختلاف های قابل توجهی در دو پای دیگر نیز مشاهده گردید. بررسی مختصری نیز بر روی پخش جغرافیایی پنج گونه فوق در ایران انجام شد. براساس این بررسی گونه های c. orthogrammus, c. confluens در اکثر استانها یافت می شوند، گونه c. enneagrammus در مناطق جنوب غربی، غرب و مرکزی و گونه های c.saginatus, c. impersopunctatus تنها در یک استان (خوزستان، جنوب غربی) وجود دارند. از لحاظ تعداد، نمونه های گونه c. confluens بیشترین و c. imperasopuntatus کمترین تعداد در بین گونه های این جنس را دارند.